कोळगाव येथील धजाचा शिखर शिंगणापूरला मान

शिखर शिंगणापुरच्या मंदिराला कोळगावच्या धजाचा पहिला मान…

कोळगावच्या धजाला मान दिल्यानंतर शंकर पार्वतीचे रात्री बारा वाजता लग्न लागते

 महा शिक्षण टाइम :

गुढीपाडव्याच्या दुसऱ्या दिवशी कोळगाव येथील महादेव मंदिरातील श्री महादेवाचा पोशाख म्हणजेच धज ला 140 किलोमीटर अंतरावरील सातारा जिल्ह्यातील माण तालुक्यातील शिखर शिंगणापूर येथे अष्टमीला श्री शंकर व बळी मंदिराच्या कळसाला लावल्या नंतरच तेथील शंकर व पार्वती चे लग्न लावले जाते.कोळगाव येथून मोठ्या संख्येने भाविक त्यासाठी उत्साहाने रवाना झाले आहेत.

या परंपरेला अनेक वर्षाचा इतिहास आहे.कोळगाव मधील महादेव मंदिर छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळातील असावे असे मानले जाते . तर परिसरातील आखीव रेखीव बारव पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर यांनी बांधली असावी असे मानले जाते. महादेव देवस्थान ची मालकी व मंदिर देवस्थान ला असलेली 250 एकर जमीन छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या वंशजांच्या मालकीची आहे. त्या काळी ही जमीन साळी समाजाच्या व्यक्तींना सेवेकरी म्हणून इनाम देण्यात आली होती. या देवस्थानचा मानाचा ध्वज म्हणजेच पोशाख पाडव्याच्या दुसऱ्या दिवशी प्रवास सुरू होऊन सहा दिवसानंतर शिखर-शिंगणापूर येथे सेवेकरी साळी महाराज व ग्रामस्थ पायी घेऊन जातात. तेथे अष्टमीला हा ध्वज शिखर शिंगणापूर च्या बळी व महादेव मंदिराला लावला जातो. कोळगाव च्या ध्वजाचा मान घेतल्यानंतरच शिंगणापूर येथील महादेव- पार्वती चे लग्न दुपारी बारा वाजता लागते. तेथून ग्रामस्थ नवमीला माघारी कोळगावला येतात व हनुमान जयंतीला चैत्र पौर्णिमेच्या दिवशी कोळगाव चे कुलदैवत श्री कोळाईदेवीची यात्रा भरते.

 छत्रपतींचे कुलदैवत असलेल्या शिखर शिंगणापूरला कोळगाव च्या ध्वजाचा विशेष मान असतो. हा ध्वज येथील मंदिरांना लावल्यानंतर इतर मानाचे हजारो ध्वज लावले जातात. दरवर्षी हजारो भाविक हा धज लावण्यासाठी १४० किलोमीटर अंतर चालत शिखर शिंगणापूरला पायी जातात. सदर धज व कावडीची ची मिरवणूक गावातून काढली जाते व दुसऱ्या दिवशी गैबीनाथ मंदिरासमोरील माळावर हजारांच्या संख्येने भाविकांची उपस्थितीत या धजाचे प्रस्थान शिखर शिंगणापूरला केले जाते.सदर दिवशी कोळगाव मध्ये सर्व भाविक शिकणापूरला जात असल्याने कोळगाव व बाजारपेठ ओस पडते.

शिखर शिंगणापूरचा शंभू महादेव हा महाराष्ट्रातील अनेकांचे कुलदैवत आहे. महादेवाचे हे मंदिर आणि शिंगणापूर गाव दोन्हीही यादव कुळातील चक्रवर्ती सिंधणदेव महाराजांनी वसवली आहे, असे म्हणतात. मंदिराला दगडी तटबंदी आहे आणि या मंदिराच्या आवारात पाच मोठे नंदी आहेत. देवगिरीच्या यादव घराण्यातील सिंघण राजा येथे येऊन राहिला होता.